Wat de Green Mind Theory ons leert over herstellen van alledaagse stress
Wie regelmatig in de natuur werkt, sport of er vrije tijd in doorbrengt, weet allang hoe goed de natuur ons doet. Hoveniers en kwekers zijn de minst stressvolle beroepen, blijkt uit een onderzoek van het CBS uit 2017. Artsen, onderwijzers en koks ervaren echter de hoogste werkdruk.* Het vak is emotioneel zwaar, artsen zeggen weleens geïntimideerd te zijn door patiënten. Daarnaast is er een grote hoeveelheid werk met veel verschillende taken. Medisch professionals hebben bovendien minder de mogelijkheid om de eigen tijd en taken in te delen, elke kwartier is er een nieuwe patiënt. Planners roosteren de operaties in. Zo komt je autonomie, onze basisbehoefte dat je zelf mag bepalen waar, hoe en in welk tempo je werk doet, in het geding, een belangrijke pijler om bevlogen en energiek aan het werk te kunnen zijn. **
Is het tijd voor een 'groen medicijn'?
Aan de universiteit van Essex ontwikkelden ecopsychologen de Green Mind Theory om te verklaren waarom de natuur zo snel en krachtig herstelt, kalmeert en verbindt. Al vijftien jaar doen ze hier veel onderzoek naar het effect van groene activiteiten.
Green Mind Theory
In de Green Mind Theory*** wordt een verbinding wordt gelegd tussen ons brein, ons lichaam en de omgeving. De basis voor een goede gezondheid en een kalme geest is voldoende slaap, een gezond dieet en sport/beweging. De mind is gelinkt aan ons brein en ons lichaam. Ons lichaam is verbonden aan natuurlijke en sociale omgevingen. Hoe ons lichaam op die omgevingen reageert, heeft invloed op onze gezondheid, stelt de Green Mind Theory.
Waarom is dit interessant?
Aan de hand van een eenvoudige metafoor laten de onderzoekers zien wat de invloed van ons brein op ons welbevinden is. Ze verdelen het brein heel simpel in het rode en blauwe brein.
Het rode brein
Ons brein heeft een onderste hersenstam die snelwerkend, onvrijwillig en impulsief is. Het is ook de bestuurder van ons vecht- en vluchtgedrag. Het onderste brein reageert voordat we denken en stuurt in ons lichaam het sympathische zenuwstelsel aan. We hebben het rode brein ook nodig, in de kern is het heel gezond. We krijgen veel dingen gedaan, we zijn gemotiveerd om lekker eten te kopen, seks te hebben, status en erkenning te krijgen. Het geeft ons de motivatie om doelen na te streven en vol te houden, zoals een jarenlange opleiding, of strijd omdat we willen winnen.
Te veel rode hersenen zijn niet goed voor de gezondheid. In moderne hoog consumptieve samenlevingen, leven we echter vaak op een rood alarm. Deze overactieve rode modus heeft een negatieve invloed op ons immuunsysteem. We worden moe, sneller ziek, slapen slechter, krijgen overgewicht en zoeken alcohol, gamen of drugs om het opgejaagde gevoel te compenseren. Of we raken verslaafd aan het gevoel van opwinding, status en erkenning, bezit en blijven maar doorwerken. We vergeten het blauwe brein aan te zetten.
Het blauwe brein
De bovenste hersenschors is langzamer, vrijwillig. Het is het centrum voor leren en is de bestuurder van rust en vertering. Het bovenste brein kalmeert en stuurt het parasympathische zenuwstelsel aan (ons kalmeringssysteem), dat allerlei belangrijke herstelwerkzaamheden verricht in ons lichaam. Het krijgt echter pas ruimte als er niets meer hoeft, het gevaar is geweken, de honger is gestild. De aandacht is open, niets moet, er is ruimte voor nieuwe mogelijkheden en creativiteit, verbinding met de mensen om je heen. Het gaat echter meestal niet vanzelf aan, daar moet je wel wat voor doen.
Green Mind – optimale mix tussen rood en blauw
De onderzoekers ontdekten eerder dat op de natuur gebaseerde activiteiten de blauwe hersenen stimuleren. Activiteiten die we met volle aandacht doen, waarin we helemaal ondergedompeld worden, zorgen ervoor dat ons interne geroezemoes kalmeert. Zo’n gemoedstoestand wordt ook wel flow genoemd. In de natuur vallen veel overbodige prikkels weg (bliebjes van je telefoon, mailtjes, gesprekken van collega’s), waardoor we makkelijker in een flow komen. In de natuur wordt ons kalmeringssysteem geactiveerd, we krijgen een meer brede, zachte, softe focus, die onze uitgeputte bronnen van aandacht voeden. Het rode brein is juist meer doelgericht.
De onderzoekers gebruiken de term ‘Green mind’ voor het vinden van een optimale mix tussen een actief parasympathisch zenuwstelsel en een mild sympathisch zenuwstelsel van interesse en opwinding met slechts af en toe een alarmreactie. Een mix tussen ons blauwe en rode brein werkt het beste. Te veel een rood brein is verwoestend voor onze gezondheid.
De natuur gaat niet alleen over het herstellen van moeheid. Het groene medicijn gaat ook over psychologisch welzijn, geluk, creativiteit en persoonlijke groei door het ontwikkelen van een band met de natuur. Hoe vaker je in de natuur bent, des te sneller kun je in stressvolle situaties schakelen naar je blauwe brein.
Hoe groen is jouw mind?
Gaat alle aandacht vanzelf naar je rode brein? Of geef je bewust aandacht aan je blauwe brein?
Ontdek het met de workshop 'Leer beter omgaan met alledaagse stress. Is het tijd voor een groen medicijn?'
Workshop 'Leer beter omgaan met alledaagse stress. Is het tijd voor een groen medicijn?'
Ervaar hoe je ondanks hoge werkdruk bevlogen en energiek aan het werk kunt blijven, bijvoorbeeld door hard werken af te wisselen met momenten van ontspanning. Tijdens de workshop wordt ook ingaan op de nieuwste wetenschappelijke inzichten waarom de natuur herstelt, kalmeert en verbindt.
De workshop wordt gegeven op een mooie, groenrijke locatie en wordt begeleid door Desiré van Teeffelen en Oda Salomons van Touch, training en coaching (beiden zijn coach, trainer en deskundig op het gebied van stress en burn-out).
Wil je meer weten over de workshop? Kijk dan eens op de website van Touch, training en coaching.
Tekst: Oda Salomons
Touch, training en coaching
Bronnen:
* https://nos.nl/artikel/2166294-koks-onderwijzers-en-artsen-ervaren-hoogste-werkdruk.html
**https://www.nrc.nl/nieuws/2019/01/31/overvraagd-en-weinig-autonoom-a3652475
*** Jules Pretty, Mike Rogerson and Jo Barton, Green Mind Theory: How Brain-Body-Behaviour Links into Natural and Social Environments for Healthy Habits, Int. J. Environ. Res. Public Health 2017, 14(7), 706.